ให้บริการโดยคณาจารย์ เภสัชกรผู้เชี่ยวชาญด้านยาและสุขภาพ


คำชี้แจง "เว็บไซต์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการ ศึกษา การแลกเปลี่ยนความรู้ และให้ข้อมูลเรื่องยาในกรณีทั่วไป ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์หรือเพื่อการรักษาในกรณีที่จำเพาะเจาะจง และความเห็นสำหรับกรณีเฉพาะหนึ่ง จะไม่สามารถประยุกต์ใช้กับผู้อื่นได้โดยตรง หากมีปัญหาเรื่องโรคโปรดปรึกษาแพทย์ หากมีปัญหาเรื่องยา โปรดปรึกษาเภสัชกร หรือปรึกษาผู้เกี่ยวข้องโดยตรงกับกรณีนั้นด้วยตนเองเท่านั้น"
Search :
ผู้ป่วยเบาหวานใช้ metformin 500 mg OD อยากทราบว่าหากจะใช้ stevia สารทดแทนน้ำตาลไ

ผู้ป่วยเบาหวานใช้ metformin 500 mg OD อยากทราบว่าหากจะใช้ stevia สารทดแทนน้ำตาลได้หรือไม่ ควรกินเท่าไหร่และมีผลข้างเคียงหรือไม่

[รหัสคำถาม : 201] วันที่รับคำถาม : 30 ม.ค. 64 - 12:49:01 ถามโดย : บุคคลทั่วไป
เข้าระบบเพื่อตอบคำถาม

No : 1

(NNS) คือ สารให้ความหวาน ซึ่งไม่มีคุณค่าทางโภชนาการ หรือไม่ให้พลังงาน แบ่งตามแหล่งที่มาได้เป็น 2 กลุ่ม ดังนี้
●สารธรรมชาติ –sorbitol, xylitol, erythritol, stevia glycosides, and monk fruit extract, maltitol, thaumatin และ brazzein
●สารสังเคราะห์– saccharin, cyclamate, alitame, acesulfame potassium, sucralose, aspartame, advantame, และ neotame[1]
องค์การอาหารและยาสหรัฐอเมริกาได้จัดให้สารให้ความหวานที่ไม่คุณค่าทางโภชนาการบางชนิดเป็น วัตถุเจือปนอาหารที่สามารถใช้เติมลงไปในอาหารได้อย่างปลอดภัย ซึ่งได้แก่ saccharin, aspartame, acesulfame K, sucralose, neotame, advantame, stevia glycosides, และ monk fruit extracts และในปัจจุบันยังไม่มีหลักฐานว่าการใช้สารเหล่านี้แทนน้ำตาลจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งในมนุษย์[2] อีกทั้งไม่มีผลต่อการจัดการระดับน้ำตาลในเลือดและยังช่วยลดคาร์โบไฮเดรตและพลังงานที่บริโภคตลอดวันด้วย[3] Diabetes Canada Clinical Practice Guidelines 2018 และการวิจัยที่เป็นการวิจัยเชิงทดลองแบบสุ่มชนิดมีกลุ่มควบคุม ที่ศึกษาในคนสุขภาพดีพบว่าการใช้ aspartame, monk fruit และ stevia ไม่ได้มีผลต่อระดับน้ำตาลในเลือด[4-7]
Steviol glycosides เป็นสารให้ความหวานที่ไม่มีคุณค่าทางโภชนาการและมีรายงานว่ามีความหวานมากกว่าน้ำตาลทราย 200 ถึง 400 เท่า สกัดได้จากใบ Stevia หรือหญ้าหวาน ซึ่งองค์การอาหารและยาสหรัฐอเมริการะบุว่าหากใช้ Steviol glycosides ที่มีความบริสุทธิ์ขั้นต่ำร้อยละ 95 จะไม่ก่อให้เกิดการกลายพันธุ์ในร่างกายและไม่ก่อให้เกิดผลข้างเคียงเมื่อบริโภคในขนาดไม่เกิน 4 มก./กก./วัน[8] การวิจัยที่เป็นการวิจัยเชิงทดลองแบบสุ่มชนิดมีกลุ่มควบคุม ในผู้ป่วยเบาหวานประเภท 2 ที่ใช้ยาลดระดับน้ำตาลในเลือดอยู่และใช้ steviol glycosides เป็นสารทดแทนความหวานก็พบว่าไม่มีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาและไม่พบผลข้างเคียงเช่นกัน[9]
ดังนั้น ในผู้ป่วยเบาหวานที่ใช้ยา metformin 500 mg OD สามารถใช้ stevia เป็นสารทดแทนน้ำตาลได้อย่างปลอดภัยและไม่ก่อให้เกิดผลข้างเคียงเมื่อบริโภคในขนาดไม่เกิน 4 มก./กก./วัน [8]

เอกสารอ้างอิง
[1] Heuberger R. Overview of non-nutritive sweeteners. In: Post TW, ed. UpToDate. Waltham:UpToDate; 2020. (Accessed on December 19,2020.)
[2]USFDA. Additional Information about High-Intensity Sweeteners Permitted for Use in Food in the United States. 2018;[1]. Available at: https://www.fda.gov/food/food-additives-petitions/additional-information-about-high-intensity-sweeteners-permitted-use-food-united-states#steviol-glycosides Accessed December,19,2020
[3] American Diabetes Association [ADA]. Standards of Medical Care in Diabetes 2020. Diabetes Care. 2019; 2020 (Suppl 1): S51-4.
[4] Diabetes Canada. Sugars and Sweeteners. 2018;[2]. Available at:https://guidelines.diabetes.ca/
docs/patient-resources/sugars-and-sweeteners.pdf?fbclid=IwAR0EM0b4qDI4b84TwAZuEu61OyMreVTJMh31gpfRbCXRXADonCi5mxRSq_E. Accessed December,22,2020
[5] Tey SL, Salleh NB, Henry J, Forde CG. Effects of aspartame-, monk fruit-, stevia- and sucrose-sweetened beverages on postprandial glucose, insulin and energy intake. Int J Obes (Lond). 2017 Mar;41(3):450-457. doi: 10.1038/ijo.2016.225. Epub 2016 Dec 13. PMID: 27956737.
[6] Tey SL, Salleh NB, Henry CJ, Forde CG. Effects of non-nutritive (artificial vs natural) sweeteners on 24-h glucose profiles. Eur J Clin Nutr. 2017 Sep;71(9):1129-1132. doi: 10.1038/ejcn.2017.37. Epub 2017 Apr 5. PMID: 28378852.
[7] Farhat G, Berset V, Moore L. Effects of Stevia Extract on Postprandial Glucose Response, Satiety and Energy Intake: A Three-Arm Crossover Trial. Nutrients. 2019 Dec 12;11(12):3036. doi: 10.3390/nu11123036. PMID: 31842388; PMCID: PMC6950708.
[8] Xinghua GL Stevia. GRAS Notice for Steviol Glycosides. 2017;[78]. Available at: https://www.fda.gov/media/109088/download. Accessed December,19,2020
[9]Palacios M, Benitez G, Benitez S, Jimenez JT, Jimenez N, Rojas V. Apparent lack of pharmacological effect of steviol glycosides used as sweeteners in humans. A pilot study of repeated exposures in some normotensive and hypotensive individuals and in Type 1 and Type 2 diabetics. Regul Toxicol Pharmacol. 2008 Jun;51(1):37-41. doi:10.1016/j.yrtph.2008.02.006. Epub 2008 Mar 5. PMID: 18397817
วันที่ตอบ : 30 ม.ค. 64 - 12:59:24




พัฒนาระบบโดย ภานุชญา มณีวรรณ ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา 90110