ให้บริการโดยคณาจารย์ เภสัชกรผู้เชี่ยวชาญด้านยาและสุขภาพ
คำชี้แจง "เว็บไซต์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการ ศึกษา การแลกเปลี่ยนความรู้ และให้ข้อมูลเรื่องยาในกรณีทั่วไป ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์หรือเพื่อการรักษาในกรณีที่จำเพาะเจาะจง และความเห็นสำหรับกรณีเฉพาะหนึ่ง จะไม่สามารถประยุกต์ใช้กับผู้อื่นได้โดยตรง หากมีปัญหาเรื่องโรคโปรดปรึกษาแพทย์ หากมีปัญหาเรื่องยา โปรดปรึกษาเภสัชกร หรือปรึกษาผู้เกี่ยวข้องโดยตรงกับกรณีนั้นด้วยตนเองเท่านั้น"
Search : 
ผู้ป่วย CMV retinitis เคยได้รับยา Ganciclovir intravitreal แล้วสามารถเปลี่ยนเป็น
ผู้ป่วย CMV retinitis เคยได้รับยา Ganciclovir intravitreal แล้วสามารถเปลี่ยนเป็น IV ได้หรือไม่
No : 1CMV retinitis เป็นการติดเชื้อบริเวณตาที่พบได้บ่อยในผู้ติดเชื้อเอชไอวีโดยเฉพาะในรายที่มี CD4 น้อยกว่า 50 cells/mm3 ยาที่ใช้ในการรักษามีทั้ง local therapy (Intravitreal ganciclovir) และ Systemic therapy (Oral valganciclovir , Intravenous ganciclovir , IV foscarnet , and IV cidofovir ) [1] การรักษาจะแบ่งเป็นช่วง Induction และ Maintenance therapy การเลือกใช้ยาควรพิจารณาผู้ป่วยเป็นรายบุคคลขึ้นกับตำแหน่งที่เป็นและความรุนแรงของโรค , ภูมิคุ้มกันของผู้ป่วย, และปัจจัยอื่น ๆ ( ยาที่ใช้ร่วม , ความร่วมมือการใช้ยา ) [2][3]
จากแนวทางการตรวจรักษาและป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ประเทศไทย ปี 2560 [1] ได้แนะนำดังนี้
1. Induction therapy
- ยาหลักที่แนะนำ คือ IV ganciclovir 5 มก./กก. ทุก 12 ชม. เป็นเวลา 2-3 สัปดาห์หรือจนกว่าผู้ป่วยจะมีอาการดีขึ้นหรือคงที่ ถ้ามีการติดเชื้อของระบบประสาท หรือทางเดินอาหารอาจต้องให้การรักษาในช่วงแรกนาน 3-6 สัปดาห์ หรือใช้ Valganciclovir 900 มก. รับประทานวันละ 2 ครั้ง เป็นเวลา 2-3 สัปดาห์
- ยาทางเลือก คือ Intravitreous ganciclovir 2,000 ไมโครกรัม/ครั้ง โดยฉีด 1 ครั้งต่อสัปดาห์จนกว่ารอยโรคจะสงบ หรือใช้ Ganciclovir implant ซึ่งยาจะค่อยๆ ถูกปล่อยออกมาอยู่ใน vitreous และอยู่ได้นาน 6-8 เดือน การให้ยา ganciclovir แบบเฉพาะที่จะรักษาเฉพาะ retinitis เท่านั้น ไม่สามารถใช้รักษาการติดเชื้อ CMV ที่ตำแหน่งอื่นได้
2. ยาสำหรับ Secondary prophylaxis หรือ Maintenance therapy เพื่อป้องกันการกลับเป็นซ้ำ
- ยาที่แนะนำ คือ Valganciclovir 900 มก. รับประทานวันละครั้ง
- ยาทางเลือก คือ IV ganciclovir 5 มก./กก. วันละครั้ง หรือใช้ Intravitreous ganciclovir 2,000 ไมโครกรัม ฉีด 1 ครั้ง ทุก 2-4 สัปดาห์ (ในเด็ก ไม่แนะนำ)
ส่วนในต่างประเทศได้แนะนำแนวทางการรักษาและป้องกันการติดเชื้อ CMV retinitis ในผู้ป่วยเอชไอวี ดังนี้ [2]
1. ผู้ป่วยที่มี Immediate sight-threatening lesions ( รอยโรคบริเวณ fovea หรือ optic nerve <1500 microns )
1.1 Induction therapy
- ยาหลักที่แนะนำ คือ Intravitreal ganciclovir 2 mg/ครั้ง หรือ foscarnet 2.4 mg/ครั้ง จำนวน 1–4 ครั้ง ภายในนะยะเวลา 7–10 วัน ร่วมกับ Valganciclovir 900 mg รับประทานวันละ 2 ครั้ง เป็นเวลา 14–21 วัน, หลังจากนั้น Maintenance therapy ด้วย Valganciclovir 900 mg รับประทานวันละครั้ง
- ยาทางเลือก คือ Intravitreal ganciclovir 2 mg/ครั้ง หรือใช้ foscarnet 2.4 mg/ครั้ง จำนวน 1–4 ครั้ง ภายในนะยะเวลา 7–10 วัน ร่วมกับ Systemic therapy 1 ตัว ดังนี้
• IV ganciclovir 5 มก./กก. ทุก 12 ชม. เป็นเวลา 14-21 วัน, หลังจากนั้นMaintenance therapy ด้วย IV ganciclovir 5 มก./กก. วันละครั้ง หรือ
• IV ganciclovir 5 มก./กก. ทุก 12 ชม. เป็นเวลา 14-21 วัน หลังจากนั้น Maintenance therapy ด้วย Valganciclovir 900 mg รับประทานวันละครั้ง หรือ
• IV foscarnet 60 มก./กก. ทุก 8 ชม หรือ 90 มก./กก. ทุก 12 ชม เป็นเวลา 14-21 วัน หลังจากนั้น Maintenance therapy ด้วย Foscarnet 90–120 มก./กก. วันละครั้ง หรือ
• IV cidofovir 5 มก./กก/สัปดาห์ เป็นเวลา 2 สัปดาห์ จากนั้น 5 มก. / กก. ทุกสัปดาห์โดยให้น้ำเกลือก่อนและหลังการรักษาและให้ probenecid 2 g ก่อนให้ยา 3 ชั่วโมงตามด้วย 1 g หลังได้รับยา 2 ชั่วโมงและ 1 g หลังได้รับยา 8 ชั่วโมง (รวม 4 g )
2. สำหรับผู้ป่วยที่ไม่มี Immediate sight-threatening lesions แนะนำให้ใช้ Systemic therapy เดี่ยว ๆ
2.1 Induction therapy
- ยาหลักที่แนะนำ คือ Valganciclovir 900 mg รับประทานวันละ 2 ครั้ง เป็นเวลา 14–21 วัน, หลังจากนั้น Maintenance therapy ด้วย Valganciclovir 900 mg รับประทานวันละครั้ง
- ยาทางเลือก คือ IV ganciclovir 5 มก./กก. ทุก 12 ชม. เป็นเวลา 14-21 วัน, หลังจากนั้น Maintenance therapy ด้วย IV ganciclovir 5 มก./กก. วันละครั้ง หรือ IV foscarnet 60 มก./กก. ทุก 8 ชม หรือ 90 มก./กก. ทุก 12 ชม เป็นเวลา 14-21 วัน หลังจากนั้น Maintenance therapy ด้วย Foscarnet 90–120 มก./กก. วันละครั้ง
อาการไม่พึงประสงค์จาก IV ganciclovir[4] เช่น เม็ดเลือดขาวต่ำ, เกล็ดเลือดต่ำ, ท้องเสีย, เบื่ออาหาร ,ติดเชื้อในกระแสเลือด เป็นต้น อาการไม่พึงประสงค์จาก Intravitreal ganciclovir เช่น การติดเชื้อภายในลูกตา, เลือดออกในวุ้นลูกตา ,จอประสาทตาลอก เป็นต้น [1][5]
จากคำถามที่ถามว่า ผู้ป่วย CMV retinitis เคยได้รับยา Intravitreal ganciclovir แล้วสามารถเปลี่ยนเป็น IV ได้หรือไม่ จากการสืบค้นข้อมูลไม่พบการศึกษาที่เปรียบเทียบประสิทธิภาพของ IV ganciclovir และการใช้ Intravitreal ganciclovir โดยตรง อย่างไรก็ตามจากแนวทางการตรวจรักษาและป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ประเทศไทย ปี 2560 ระบุว่า เมื่อเริ่ม Induction therapy โดยใช้ Intravitreous ganciclovir 2,000 ไมโครกรัม/ครั้ง โดยฉีด 1 ครั้งต่อสัปดาห์จนกว่ารอยโรคจะสงบ สามารถเริ่ม Maintenance therapy โดยใช้ IV ganciclovir 5 มก./กก. วันละครั้งได้ หรือใช้ Intravitreous ganciclovir 2,000 ไมโครกรัม ฉีด 1 ครั้ง ทุก 2-4 สัปดาห์[1] ส่วนแนวทางการรักษาและป้องกัน CMV retinitis ในต่างประเทศ ระบุว่า ยาทางเลือกในผู้ป่วยที่มี Immediate sight-threatening lesions สามารถใช้ Intravitreal ganciclovir 2 mg/ครั้ง จำนวน 1–4 ครั้ง ภายในระยะเวลา 7–10 วัน ร่วมกับ IV ganciclovir 5 มก./กก. ทุก 12 ชม. เป็นเวลา 14-21 วัน, หลังจากนั้นสามารถเปลี่ยนเป็น Maintenance therapy ด้วย IV ganciclovir 5 มก./กก [2]
เอกสารอ้างอิง
[1] สำนักโรคเอดส์ วัณโรค และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ กรมควบคุมโรค. แนวทางการตรวจรักษาและป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ประเทศไทย ปี 2560. พิมพ์ครั้งที่ 1. นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทยจำกัด; 2560.
[2] Panel on Opportunistic Infections in Adults and Adolescents with HIV. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: recommendations from the Centers for Disease Control and Prevention, the National Institutes of Health, and the HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. Available at http://aidsinfo.nih.gov/contentfiles/lvguidelines/adult_oi.pdf.
[3] Jacobson MA, Heiden D. Treatment of AIDS-related cytomegalovirus retinitis.In:Post TW,ed.Uptodate.Waltham,:UpToDate;2020.(Accessed on December 15,2020)
[4] Lexi-Comp, Inc. Ganciclovir(systemic). In: Drug information.[Online]. Available from: UpToDate online ;2020. (Accessed on December 22,2020)
[5] Holland GN. AIDS and ophthalmology: the first quarter century. Am J Ophthalmol. 2008;145(3):397-408.
วันที่ตอบ : 05 ม.ค. 64 - 17:45:15
<กลุ่มคำถาม>
Product Information [ 19 ]
Compatibility/Stability [ 3 ]
Compounding/Formulation [ 2 ]
Therapy Evaluation/Drug of Choice [ 61 ]
Adverse Effects/Toxicities [ 33 ]
Drug Interactions [ 11 ]
Pregnancy&Lactation /Teratogenicity/Infant risk [ 11 ]
Herbal&Traditional Medicine [ 9 ]
Laws/Policy&Procedure [ 2 ]
[Medication Administration Safety] [ 4 ]
[Neurosurgery] [ - ]
[Infectious disease] [ 2 ]
Compatibility/Stability [ 3 ]
Compounding/Formulation [ 2 ]
Therapy Evaluation/Drug of Choice [ 61 ]
Adverse Effects/Toxicities [ 33 ]
Drug Interactions [ 11 ]
Pregnancy&Lactation /Teratogenicity/Infant risk [ 11 ]
Herbal&Traditional Medicine [ 9 ]
Laws/Policy&Procedure [ 2 ]
[Medication Administration Safety] [ 4 ]
[Neurosurgery] [ - ]
[Infectious disease] [ 2 ]
พัฒนาระบบโดย ภานุชญา มณีวรรณ ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา 90110
