ให้บริการโดยคณาจารย์ เภสัชกรผู้เชี่ยวชาญด้านยาและสุขภาพ


คำชี้แจง "เว็บไซต์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการ ศึกษา การแลกเปลี่ยนความรู้ และให้ข้อมูลเรื่องยาในกรณีทั่วไป ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์หรือเพื่อการรักษาในกรณีที่จำเพาะเจาะจง และความเห็นสำหรับกรณีเฉพาะหนึ่ง จะไม่สามารถประยุกต์ใช้กับผู้อื่นได้โดยตรง หากมีปัญหาเรื่องโรคโปรดปรึกษาแพทย์ หากมีปัญหาเรื่องยา โปรดปรึกษาเภสัชกร หรือปรึกษาผู้เกี่ยวข้องโดยตรงกับกรณีนั้นด้วยตนเองเท่านั้น"
Search :
ฟ้าทะลายโจร กับโรคโควิด

ฟ้าทะลายโจรมีประสิทธิภาพในการรักษาโรคโควิด 19 หรือไม่ อย่างไร

[รหัสคำถาม : 250] วันที่รับคำถาม : 23 ก.ค. 64 - 09:33:16 ถามโดย : บุคลากร วิทยาศาสตร์สุขภาพ
เข้าระบบเพื่อตอบคำถาม

No : 1

ฟ้าทะลายโจร (Andrographis paniculata (Burm. f.) Wall. ex Nees) เป็นสมุนไพรที่ถูกพัฒนามาเป็นยาฟ้าทะลายโจร ที่มีสารสำคัญหลักคือ andrographolide สรรพคุณทางการแพทย์ตามบัญชียาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติของไทย คือ บรรเทาอาการท้องเสียชนิดที่ไม่เกิดจากการติดเชื้อ (เช่น อุจจาระไม่เป็นมูกหรือมีเลือดปน) บรรเทาอาการเจ็บคอ บรรเทาอาการของโรคหวัด เช่น เจ็บคอ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ [1] ในปัจจุบันมีข้อบ่งใช้ใหม่เพิ่มคือ ใช้เพื่อลดการเกิดโรคที่รุนแรงในผู้ป่วยโรคโควิด 19 ที่มีความรุนแรงน้อย [2]
ข้อมูลจากองค์การอนามัยโรค การศึกษาในหลอดทดลองพบฤทธิ์เภสัชวิทยาของฟ้าทะลายโจรซึ่ง ได้แก่ ฤทธิ์ต้านแบคทีเรีย ต้านไวรัสเอชไอวี เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน ลดไข้ ต้านอาการท้องเสียจาก E. coli enterotoxin ต้านการอักเสบ ต้านเชื้อมาลาเรีย ต้านพิษงู และป้องกันตับจากสารพิษ อย่างไรก็ตามไม่ได้กล่าวถึงฤทธิ์ในต่อเชื้อไวรัสโควิด 19 [3] มีการศึกษาในประเทศไทย ที่ศึกษาฤทธิ์ต้านไวรัสโควิด 19 ของฟ้าทะลายโจร โดยศึกษาผลของสารสกัดฟ้าทะลายโจร andrographolide ต่อเชื้อ SARSCoV-2 (เชื้อก่อโรคโควิด 19) ในหลอดทดลอง ด้วยวิธี Plaque reduction assay พบว่ามีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อไวรัส (viral inactivation test) และต้านการเพิ่มจำนวนของเชื้อไวรัส (antiviral test) แต่ไม่มีฤทธิ์ในการยับยั้งการติดเชื้อไวรัส[4]
ส่วนการศึกษาผลของฟ้าทะลายโจรในทางคลินิกต่อการรักษาผู้ป่วยโควิด 19 เป็นผลการศึกษาที่โรงพยาบาลสนามจังหวัดสมุทรปราการและนครปฐม ในผู้ป่วยโควิดอาการน้อย 53 คน สุ่มให้ได้รับยาหลอก 28 คน และฟ้าทะลายโจร 29 คน กลุ่มที่ได้ยาหลอกเกิดปอดอัดเสบ 3 คน คิดเป็นร้อยละ 10.7 กลุ่มที่ได้รับฟ้าทะลายโจรพบ 0 คน (p value = 0.039) แสดงให้เห็นว่าการใช้ฟ้าทะลายโจรลดอาการปอดอักเสบได้อย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับการไม่ใช้ยา แสดงถึงประสิทธิภาพการใช้ฟ้าทะลายโจรในผู้ป่วยโควิด 19 ที่มีอาการน้อย โดยขนาดที่ใช้ คือ 180 มก. แบ่งให้วันละ 3 ครั้ง เป็นเวลา 5 วัน เพื่อป้องกันความรุนแรงของโรค พบผลข้างเคียงน้อยและไม่รุนแรง อย่างไรก็ตามขณะนี้การศึกษายังคงอยู่ในช่วงตีพิมพ์ลงวารสารทางการแพทย์ (ข้อมูลล่าสุด 25 มิ.ย. 64) [5]
จากข้อมูลในปัจจุบันยังมีการศึกษาน้อยมาก จึงต้องการการศึกษาที่มากขึ้นด้วยวิธีการวิจัยที่รัดกุม เพื่อจะสรุปผลของผลของฟ้าทะลายโจรต่อการรักษาโรคโควิด 19 ได้ชัดเจน อย่างไรก็ตามจากข้อมูลที่มีอยู่ ยาอาจจะช่วยลดโอกาสการดำเนินโรคที่รุนแรงขึ้นได้ในผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงน้อย โดยในขนาดยาที่มีปริมาณ andrographolide 180 มิลลิกรัม ต่อวัน โดยแบ่งให้วันละ 3 ครั้ง[2] แต่ยาไม่มีผลในการป้องกันโรคโควิด 19

เอกสารอ้างอิง
[1]. บัญชียาจากสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ (พ.ศ. 2556). [Internet]. [cited 2021 June 15]. Available from: http://pharmacy.su.ac.th/herbmed/drug/text/drug_type.php?dtID=1.
[2]. ประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ เรื่อง บัญชียาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2564. [Internet]. [cited 2021 June 15]. Available from: http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/E/120/T_0046.PDF.
[3]. Herba Andrographidis. WHO monograph on selection medicinal plant Volume 2. Geneva; 2002. 12-24.
[4]. Kulthanit W, Pornvimol L, Natacha I, et al. Efficacy and safety of Andrographis paniculata extract in patients with mild COVID-19: A randomized control trial. (During submission for publication). 2021.
[5]. อัมพร, ขวัญชัย, ธิติ. รายงานสังเขปผลการใช้ยาฟ้าทะลายโจรในการรักษาผู้ป่วย COVID-19. วารสารกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก 2564;19: 229-232.

วันที่ตอบ : 23 ก.ค. 64 - 11:29:38




พัฒนาระบบโดย ภานุชญา มณีวรรณ ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา 90110