ให้บริการโดยคณาจารย์ เภสัชกรผู้เชี่ยวชาญด้านยาและสุขภาพ


คำชี้แจง "เว็บไซต์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการ ศึกษา การแลกเปลี่ยนความรู้ และให้ข้อมูลเรื่องยาในกรณีทั่วไป ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์หรือเพื่อการรักษาในกรณีที่จำเพาะเจาะจง และความเห็นสำหรับกรณีเฉพาะหนึ่ง จะไม่สามารถประยุกต์ใช้กับผู้อื่นได้โดยตรง หากมีปัญหาเรื่องโรคโปรดปรึกษาแพทย์ หากมีปัญหาเรื่องยา โปรดปรึกษาเภสัชกร หรือปรึกษาผู้เกี่ยวข้องโดยตรงกับกรณีนั้นด้วยตนเองเท่านั้น"
Search :
การใช้ยา

ผู้ป่วยหญิงอายุ 65 ปี มีการใช้ยา enoxaparin และ aspirin หากจะกิน fish oil ร่วมด้วยได้หรือไม่

[รหัสคำถาม : 322] วันที่รับคำถาม : 19 ธ.ค. 64 - 22:54:59 ถามโดย : นักศึกษา วิทยาศาสตร์สุขภาพ
เข้าระบบเพื่อตอบคำถาม

No : 1

Fish oil เป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่จัดอยู่ในกลุ่ม antilipemic agents ประกอบไปด้วย omega-3 fatty acids ได้แก่ eicosapentaenoic acid (EPA) และ docosahexaenoic acid (DHA) ซึ่งมีข้อบ่งใช้เป็นตัวช่วยเสริมในการลดระดับไขมันไตรกลีเซอไรด์ในผู้ที่มีไตรกลีเซอไรด์สูง ≥ 500 mg/dL หรือใช้เป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารในผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ [1] โดยออกฤทธิ์ต้านเกล็ดเลือด (antiplatelet) ผ่านการแข่งขันกับ arachidonic acid ใน cyclooxygenase และ lipoxygenase pathways และยับยั้งการสังเคราะห์ thromboxane A2 ทำให้เพิ่มระยะเวลาของการมีเลือดออก อีกทั้งยังมีฤทธิ์ต้านการแข็งตัวของเลือด (anticoagulant) จากการลดระดับของ coagulation factors V, VII, VIII, และ X และ fish oil [2] มีผลข้างเคียงที่พบได้บ่อย ได้แก่ การเรอ (4.9%) อาหารไม่ย่อย (3.1%) การรับรสผิดปกติ (2.7%) ปวดหลัง (2.2%) และเลือดออกผิดปกติ เป็นต้น [3]
...
Fish oil เกิดอันตรกิริยากับยา enoxaparin และ aspirin โดย fish oil อาจเพิ่มฤทธิ์ต้านการแข็งตัวของเลือดของยา enoxaparin และเพิ่มฤทธิ์ต้านเกล็ดเลือดของยา aspirin [4] ยกตัวอย่าง case report ในผู้ป่วยชายชาว Caucasian อายุ 75 ปี ซึ่งมีภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมองหลังตกจากเก้าอี้ ทำให้มีอาการปวดศีรษะ มีปัญหาการเดินและการพูด รายการยาที่ใช้ประจำได้แก่ warfarin, aspirin และ omega-3 fatty acid มีค่า INR ล่าสุดเมื่อ 1 เดือนก่อนเท่ากับ 2.8 ครั้งนี้ค่า INR เพิ่มขึ้นเป็น 3.2 ผล CT scan พบรอยเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมอง ได้รับการรักษาด้วย fresh frozen plasma (FFP) และ vitamin K และได้รับการผ่าตัด หลังจากอาการดีขึ้นแพทย์มีการปรับขนาดยา warfarin ลง และให้ผู้ป่วยหยุดยา aspirin และ fish oil [2] อีกหนึ่ง case report เกิดในผู้ป่วยชาย อายุ 83 ปี มีภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมองหลังได้รับบาดเจ็บที่ศีรษะจากอุบัติเหตุรถชน มีประวัติโรคประจำตัวเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ หัวใจเต้นผิดจังหวะ สมองเสื่อม และความดันโลหิตสูง ยาที่ใช้ประจำได้แก่ quetiapine, docusate sodium, donepezil, levothyroxine, metoprolol, simvastatin, fish oil และ warfarin ขณะอยู่ที่ห้องฉุกเฉินมีค่า INR 2.8 ได้รับ prothrombin complex concentrate (PCC) และ vitamin K ผล CT scan พบรอยเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมอง และมีขนาดใหญ่ขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป ร่วมกับยังคงมีค่า INR ที่สูงขึ้น ทำให้ไม่สามารถผ่าตัดได้ และเสียชีวิตในเวลาต่อมา [5] นอกจากนี้ยังมีการศึกษารูปแบบ longitudinal cohort study ที่ศึกษาความสัมพันธ์ของความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด (cardiovascular disease: CVD events) กับระดับ omega-3 fatty acid ในเลือดและการใช้ aspirin โดยเก็บข้อมูล RBC EPA+DHA levels (หรือ omega-3 index) ซึ่งแสดงถึงระดับ omega-3 ในเลือด และประวัติการใช้ aspirin ติดตามผลลัพธ์ต่อหัวใจและหลอดเลือด (CVD outcomes) ได้แก่ stroke, coronary heart disease (CHD) และการเสียชีวิตจากทุกสาเหตุ (all-cause mortality) เป็นระยะเวลา 7.2 ปี จากผู้เข้าร่วมการศึกษาทั้งหมด 2500 คน มีผู้ที่มีประวัติการใช้ aspirin 1004 คน พบว่าในผู้ที่ไม่ได้ใช้ aspirin การมี omega-3 index 4.2–4.9% ของ total fatty acids มีความเสี่ยงในการเกิด CVD events ลดลง 0.54 เท่า (HR 0.54, 95% CI: 0.30, 0.98) เมื่อเทียบกับการมี omega-3 index < 4.2% แต่ในผู้ที่ใช้ aspirin การมี omega-3 index 4.2–4.9% ของ total fatty acids มีความเสี่ยงในการเกิด CVD events เพิ่มขึ้น 2.16 เท่า (HR 2.16, 95% CI: 1.19, 3.92) เมื่อเทียบกับการมี omega-3 index < 4.2% และในผู้ที่ใช้ aspirin มี all-cause mortality เพิ่มขึ้นเป็น 1.2 เท่าเมื่อเทียบกับผู้ที่ไม่ได้ใช้ aspirin (HR 1.2, 95% CI: 1.0, 1.5; p = 0.052) [6]
...
ดังนั้นหากจำเป็นต้องใช้ยา enoxaparin และ aspirin ร่วมกับ fish oil แนะนำให้ติดตามอาการและอาการแสดงของการมีเลือดออก เช่น เลือดออกตามไรฟัน ประจำเดือนมามากกว่าปกติ หรือการฟกช้ำ เป็นต้น [4] และก่อนเริ่มใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารใด ๆ ควรปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกรก่อนทุกครั้ง

เอกสารอ้างอิง
[1]. Omega-3 fatty acids. In: Specific Lexicomp Online Database [database on the Internet]. Hudson (OH): Lexicomp Inc.: 2021. Available from: https://online.lexi.com/. Accessed November,16, 2022.
[2]. McClaskey EM, Michalets EL. Subdural hematoma after a fall in an elderly patient taking high-dose omega-3 fatty acids with warfarin and aspirin: case report and review of the literature. Pharmacotherapy. 2007;27(1):152-60.
[3]. Medscape. omega 3 fatty acids. Available from: https://reference.medscape.com/drug/lovaza-omega-3-fatty-acids-342455#4. Accessed November,16, 2022.
[4]. Interaction. In: Specific Lexicomp Online Database [database on the Internet]. Hudson (OH): Lexicomp Inc.: 2021. Available from: https://online.lexi.com/lco/action/interact. Accessed November,16, 2022.
[5]. Gross BW, Gillio M, Rinehart CD, Lynch CA, Rogers FB. Omega-3 Fatty Acid Supplementation and Warfarin: A Lethal Combination in Traumatic Brain Injury. J. Trauma. Nurs. 2017;24(1):15-18.
[6]. Block RC, Shearer GC, Holub A, Tu XM, Mousa S, Brenna JT, Harris WS, Tintle N. Aspirin and omega-3 fatty acid status interact in the prevention of cardiovascular diseases in Framingham Heart Study. Prostaglandins Leukot. Essent. Fatty Acids. 2021;169:102283.

วันที่ตอบ : 10 ม.ค. 66 - 15:16:22




พัฒนาระบบโดย ภานุชญา มณีวรรณ ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา 90110