ให้บริการโดยคณาจารย์ เภสัชกรผู้เชี่ยวชาญด้านยาและสุขภาพ


คำชี้แจง "เว็บไซต์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการ ศึกษา การแลกเปลี่ยนความรู้ และให้ข้อมูลเรื่องยาในกรณีทั่วไป ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์หรือเพื่อการรักษาในกรณีที่จำเพาะเจาะจง และความเห็นสำหรับกรณีเฉพาะหนึ่ง จะไม่สามารถประยุกต์ใช้กับผู้อื่นได้โดยตรง หากมีปัญหาเรื่องโรคโปรดปรึกษาแพทย์ หากมีปัญหาเรื่องยา โปรดปรึกษาเภสัชกร หรือปรึกษาผู้เกี่ยวข้องโดยตรงกับกรณีนั้นด้วยตนเองเท่านั้น"
Search :
ยารักษาท้องเสียในเด็ก0-2ปี

ยารักษาท้องเสียในเด็ก0-2ปี สามารถใช้ยาใดได้บ้าง

[รหัสคำถาม : 465] วันที่รับคำถาม : 11 ก.พ. 66 - 17:13:29 ถามโดย : บุคลากร วิทยาศาสตร์สุขภาพ
เข้าระบบเพื่อตอบคำถาม

No : 1

แนวทางการดูแลรักษาเด็กที่มีอาการท้องเสียในเด็กเล็กแบ่งออกเป็น 9 ประเด็นสำคัญ ดังนี้

1. การทดแทนสารน้ำ (rehydration) เป็นทางเลือกแรกสำหรับการรักษาเด็กที่มีอาการท้องเสียทุกราย พิจารณาให้ reduced osmolarity ORS คือประกอบด้วยโซเดียม 45-60 mmol/L หรือ osmolarity ต่ำกว่า 270 mOsm/L เป็นลำดับแรก [1-5] โดยให้ ORS ปริมาณ 50 mL/kg หรือ 100 mL/kg ภายใน 4 ชั่วโมงแรก [4,5] หลังจากนั้นให้ ORS ในปริมาณ 10 mg/kg ทุกครั้งที่มีการถ่าย [5] หากไม่สามารถกิน ORS ได้ร่วมกับมีอาการแย่ลง เช่น ซึมลง กระหม่อมบุ๋ม ร้องไห้ไม่มีน้ำตา ถ่ายปัสสาวะไม่ออก เป็นต้น ให้รีบนำส่งโรงพยาบาลทันที

2. การจัดการด้านอาหาร ไม่จำเป็นต้องงดนมแม่หรืออาหารตามวัยในระหว่างที่มีอาการ แนะนำให้เด็กกลับมาดื่มนมแม่หรือกินอาหารตามวัยให้เร็วที่สุด หลังหรือระหว่างการทดแทนสารน้ำ [1-5] และไม่จำเป็นต้องใช้นมสูตรดัดแปลงหรือนมสูตรปราศจากแลคโตสในระหว่างที่มีอาการ [1,2,5]

3. การให้โพรไบโอติกส์ (probiotics) ใช้เป็นการรักษาเสริมร่วมกับการทดแทนสารน้ำได้ เนื่องจากสามารถช่วยลดระยะเวลาของการท้องเสียในเด็กได้ [1-5] โดยสายพันธุ์ที่ช่วยลดระยะเวลาท้องเสียในเด็กได้ ได้แก่ Lactobacillus rhamnosus GG ขนาดมากกว่า 10^10 CFU/วัน, Saccharomyces boulardii ขนาด 250-750 mg/day และ Lactobacillus reutei ขนาด 10^8 - 2x10^8 CFU/วัน แต่แนะนำให้หลีกเลี่ยงในเด็กที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง [3-6]

4. กลุ่มสารดูดซับ (adsorbents) ใช้เป็นการรักษาเสริมร่วมกับการทดแทนสารน้ำ อาจใช้ diosmectite ในเด็กอายุ 2 ปีขึ้นไป ขนาดยา 6 – 9 g/day แบ่งให้วันละ 2 – 3 ครั้งเป็นเวลา 3 – 5 วัน โดยให้ห่างจากยาอื่นอย่างน้อย 1 ชั่วโมง [1,5] สำหรับ kaolin และ activated charcoal ยังไม่มีข้อมูลสนับสนุนเพียงพอสำหรับการใช้ [2,5]

5. ยากลุ่ม antisecretory drugs ใช้เป็นการรักษาเสริมร่วมกับการทดแทนสารน้ำ อาจใช้ racecadotril ในเด็กอายุ 3 เดือนขึ้นไป ขนาดยา 1.5 mg/kg แบ่งให้วันละ 3 ครั้งก่อนอาหารเป็นเวลา 5 วัน [4,5]

6. ไม่จำเป็นต้องใช้ยาต้านการอาเจียน อย่างไรก็ตามอาจพิจารณาให้ยา ondansetron [2,3,5] กินครั้งเดียวในเด็กอายุ 6 เดือนขึ้นไป โดยให้ยาขนาด 2, 4 และ 6 มก. ในเด็กน้ำหนัก 7-15 กก., 15-30 กก. และ 30 กก.ขึ้นไป หรืออาจให้ยาฉีดทางหลอดเลือดดำขนาด 0.1-0.2 มก./กก. (สูงสุดไม่เกิน 8 มก.) ครั้งเดียว โดยระวังการเกิดภาวะ QT-prolongation ส่วน domperidone ไม่ช่วยลดการอาเจียนในเด็กที่มีอาการท้องเสีย [5]

7. ห้ามใช้ยาหยุดถ่าย loperamide เพื่อรักษาอาการท้องเสียในเด็ก [2,3,5] เนื่องจากเกิดผลข้างเคียง torsades de pointes

8. ไม่มีความจำเป็นต้องให้ยาปฏิชีวินะในผู้ป่วยเด็กทุกราย [1-5] อาจพิจารณาให้ยาปฏิชีวนะแบบครอบคลุมเชื้อ (empirical therapy) ในเด็กมีอาการถ่ายเหลวเป็นน้ำที่สงสัยการติดเชื้ออหิวาตกโรค ถ่ายเป็นมูกเลือดร่วมกับไข้สูงมากกว่า 38 องศาเซลเซียส ทารกอายุน้อยกว่า 3 เดือนถ่ายเป็นมูกเลือด ผู้ป่วยภูมิคุ้มกันบกพร่อง โดยพิจารณาให้ยากลุ่ม fluoroquinolone ได้แก่ norfloxacin หรือ ciprofloxacin แบ่งให้วันละ 2 ครั้ง นาน 3-5 วัน และส่งต่อผู้ป่วยพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยโดยละเอียด [5]

9. การเสริมธาตุสังกะสี สามารถช่วยลดระยะเวลาของอาการได้ แต่ไม่จำเป็นในทุกราย พิจารณาให้เฉพาะเด็กที่ขาดธาตุสังกะสี [3-5]

เอกสารอ้างอิง
[1]. Guarino A, Lo Vecchio A, Dias JA, Berkley JA, Boey C, Bruzzese D, et al. Universal Recommendations for the Management of Acute Diarrhea in Nonmalnourished Children. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2018 Nov;67(5):586-93.
[2]. Guarino A, Ashkenazi S, Gendrel D, Lo Vecchio A, Shamir R, Szajewska H. European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition; European Society for Pediatric Infectious Diseases. European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition/European Society for Pediatric Infectious Diseases evidence-based guidelines for the management of acute gastroenteritis in children in Europe: update 2014. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2014 Jul;59(1):132-52.
[3]. Shane AL, Mody RK, Crump JA, Tarr PI, Steiner TS, Kotloff K, et al. 2017 Infectious Diseases Society of America Clinical Practice Guidelines for the Diagnosis and Management of Infectious Diarrhea. Clin Infect Dis. 2017 Nov 29;65(12):e45-e80.
[4]. Chen J, Wan CM, Gong ST, Fang F, Sun M, Qian Y, et al. Chinese clinical practice guidelines for acute infectious diarrhea in children. World J Pediatr. 2018 Oct;14(5):429-36.
[5]. The Gastroenterological Association of Thailand. Clinical Practice Guidelines for Gastroenterology. Bangkok: The Gastroenterological Association of Thailand; 2022. Available from: https://www.pthaigastro.org/Document/hz0tpx1bdldozf11z5minfimCPG_Blue.pdf
[6]. Ali R. The Use of Probiotic with ORS and ORS Only in Children with Acute Diarrhea. J Coll Physicians Surg Pak. 2019 Dec;29(12):1179-82.

วันที่ตอบ : 01 ส.ค. 67 - 11:30:48




พัฒนาระบบโดย ภานุชญา มณีวรรณ ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา 90110