ให้บริการโดยคณาจารย์ เภสัชกรผู้เชี่ยวชาญด้านยาและสุขภาพ


คำชี้แจง "เว็บไซต์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการ ศึกษา การแลกเปลี่ยนความรู้ และให้ข้อมูลเรื่องยาในกรณีทั่วไป ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์หรือเพื่อการรักษาในกรณีที่จำเพาะเจาะจง และความเห็นสำหรับกรณีเฉพาะหนึ่ง จะไม่สามารถประยุกต์ใช้กับผู้อื่นได้โดยตรง หากมีปัญหาเรื่องโรคโปรดปรึกษาแพทย์ หากมีปัญหาเรื่องยา โปรดปรึกษาเภสัชกร หรือปรึกษาผู้เกี่ยวข้องโดยตรงกับกรณีนั้นด้วยตนเองเท่านั้น"
Search :
การให้amoxicillin-clavulanate

ทำไมamoxicillin-clavulanate สัดส่วน7:1 ถึงแนะนำให้ วันละ2ครั้ง ส่วน4:1 แนะแนะวันละ3ครั้ง

[รหัสคำถาม : 473] วันที่รับคำถาม : 28 ก.พ. 66 - 12:22:33 ถามโดย : บุคลากร วิทยาศาสตร์สุขภาพ
เข้าระบบเพื่อตอบคำถาม

No : 1

การกำหนดขนาดยาของ amoxicillin/clavulanate ที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับหลักเภสัชจลนศาสตร์และการออกฤทธิ์ของ amoxicillin เป็นหลัก [1] โดย amoxicillin เป็นยาฆ่าเชื้อที่ออกฤทธิ์แบบ time-dependent ซึ่งประสิทธิภาพของยาเกี่ยวข้องโดยตรงกับช่วงเวลาที่ระดับยาในกระแสเลือดมากกว่าค่า MIC ของเชื้อแบคทีเรีย (%T>MIC) โดยมีเป้าหมาย %T>MIC ไม่น้อยกว่า 40%–50% ของช่วงเวลาระหว่างการให้ยาแต่ละครั้ง เพื่อให้เกิดฤทธิ์ในการฆ่าเชื้ออย่างมีประสิทธิภาพ [2,3] ส่วนการเติม clavulanate มีวัตถุประสงค์เพื่อยับยั้งเอนไซม์ beta-lactamase ที่สร้างโดยเชื้อแบคทีเรียบางชนิด ซึ่งจะทำให้ amoxicillin ไม่ถูกทำลาย โดยเฉพาะเชื้อแกรมลบ เช่น Haemophilus influenzae, Morexella catarrhalis ซึ่งเป็นเชื้อสาเหตุที่พบบ่อยในการติดเชื้อทางเดินหายใจ, เชื้อแบคทีเรียแกรมลบในทางเดินปัสสาวะ รวมถึงเชื้อในกลุ่ม anaerobic pathogens ที่ดื้อต่อยา beta-lactam เดิม ดังนั้นการเพิ่ม clavulanate จะช่วยขยายขอบเขตการออกฤทธิ์ของ amoxicillin ให้ครอบคลุมเชื้อที่ดื้อต่อยาเพนิซิลลินได้ดีขึ้น
...
จากข้อมูลการศึกษาทางเภสัชจลนศาสตร์พบว่า amoxicillin/clavulanate สัดส่วน 7:1 (875/125 mg BID) และสัดส่วน 4:1 (500/125 mg TID) สามารถให้ค่า %T>MIC ได้ประมาณ 40% ใกล้เคียงกันซึ่งเพียงพอต่อการฆ่าเชื้อแบคทีเรีย [4] แม้การศึกษาในสัตว์ทดลองจะพบว่า amoxicillin/clavulanate 875/125 mg BID อาจลดจำนวนเชื้อแบคทีเรียได้ดีกว่า 500/125 mg TID ในการรักษาโรคติดเชื้อที่มีค่า MIC ≥ 4 µg/ml [5] แต่จากศึกษาในมนุษย์ เช่น การศึกษาของ Calver และคณะ (1997) [6] และ Seggev และคณะ (1998) [7] ที่เปรียบเทียบประสิทธิภาพของ amoxicillin/clavulanate ทั้งสองสูตรในการรักษาโรค community-acquired pneumonia และ acute bacterial maxillary sinusitis ตามลำดับ พบว่าทั้งสองสูตรมีอัตราการรักษาโรค (clinical success rate) ไม่แตกต่างกัน อย่างไรก็ตามในแง่ของผลข้างเคียงและความสะดวกในการรับประทาน พบว่า สูตร 875/125 mg BID ซึ่งมีปริมาณ clavulanate ต่อวันน้อยกว่าสูตร 500/125 mg TID สามารถลดอุบัติการณ์ของอาการท้องเสียได้ [6] และยังช่วยเพิ่มความร่วมมือของผู้ป่วยในการใช้ยาได้มากกว่า [6,7]
...
ในทางคลินิก ขนาดยาทั้ง 875/125 mg BID และ 500/125 mg TID มักนำมาใช้ในการรักษาโรคติดเชื้อที่มีความรุนแรงปานกลางถึงรุนแรง เช่น otitis media, complicated urinary tract infection, rhinosinusitis และ community-acquired pneumonia [1] แต่ไม่แนะนำให้ใช้ในกรณี pharyngitis ทั่วไป เนื่องจากเป็นโรคที่สามารถใช้ยาที่มี spectrum ที่แคาบกว่า และใช้ขนาดต่ำกว่าได้ เช่น penicillin V หรือ amoxicillin เดี่ยว ซึ่งมีประสิทธิภาพเพียงพอ และช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดเชื้อดื้อยาได้ [2]
...
ดังนั้นแม้ว่า amoxicillin/clavulanate ทั้งสองสูตรจะมีประสิทธิภาพในการรักษาใกล้เคียงกัน แต่สูตร 875/125 mg BID มักได้รับความนิยมมากกว่า เนื่องจากมีข้อได้เปรียบในด้านการลดอาการไม่พึงประสงค์ทางระบบทางเดินอาหาร และความสะดวกในการรับประทาน ซึ่งส่งเสริมความร่วมมือของผู้ป่วยในการใช้ยา

เอกสารอ้างอิง :
[1] Amoxicillin and clavulanate. Lexi-Drugs [Internet]. UpToDate Lexidrug: UpToDate Inc.; 2025 [cited 2025 Jul 2]. Available from: https://online.lexi.com
[2] Amoxicillin. Lexi-Drugs [Internet]. UpToDate Lexidrug: UpToDate Inc.; 2025 [cited 2025 Jul 2]. Available from: https://online.lexi.com
[3] Gold Standard Drug Database. Drug Monograph: Amoxicillin; Clavulanic Acid [Internet]. ClinicalKey; 2025 [cited 2025 Jul 2]. Available from: https://www.clinicalkey.com/#!/content/drug_monograph/6‑s2.0‑32
[4] Bax R. Development of a twice daily dosing regimen of amoxicillin/clavulanate. Int J Antimicrob Agents. 2007;30 Suppl 2:S118–21.
[5] Woodnutt G, Berry V. Two pharmacodynamic models for assessing the efficacy of amoxicillin-clavulanate against experimental respiratory tract infections caused by strains of Streptococcus pneumoniae. Antimicrob Agents Chemother. 1999;43(1):29–34.
[6] Calver AD, Walsh NS, Quinn PF, Baran C, Lonergan V, Singh KP, et al. Dosing of amoxicillin/clavulanate given every 12 hours is as effective as dosing every 8 hours for treatment of lower respiratory tract infection. Lower Respiratory Tract Infection Collaborative Study Group. Clin Infect Dis. 1997;24(4):570–4.
[7] Seggev JS, Naftali M, Zohar E, Schey G, Schey R, Siegel Y, et al. A combination of amoxicillin and clavulanate every 12 hours vs every 8 hours for treatment of acute bacterial maxillary sinusitis. Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 1998;124(8):921–5.
[8] Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Group A Streptococcal (GAS) Disease: Treatment [Internet]. Atlanta: CDC; 2022 [cited 2025 Jul 18]. Available from: https://www.cdc.gov/groupastrep/diseases-hcp/strep-throat.html
วันที่ตอบ : 14 ต.ค. 68 - 10:43:24




พัฒนาระบบโดย ภานุชญา มณีวรรณ ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา 90110