ให้บริการโดยคณาจารย์ เภสัชกรผู้เชี่ยวชาญด้านยาและสุขภาพ


คำชี้แจง "เว็บไซต์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการ ศึกษา การแลกเปลี่ยนความรู้ และให้ข้อมูลเรื่องยาในกรณีทั่วไป ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์หรือเพื่อการรักษาในกรณีที่จำเพาะเจาะจง และความเห็นสำหรับกรณีเฉพาะหนึ่ง จะไม่สามารถประยุกต์ใช้กับผู้อื่นได้โดยตรง หากมีปัญหาเรื่องโรคโปรดปรึกษาแพทย์ หากมีปัญหาเรื่องยา โปรดปรึกษาเภสัชกร หรือปรึกษาผู้เกี่ยวข้องโดยตรงกับกรณีนั้นด้วยตนเองเท่านั้น"
Search :
ยา metformin สามารถทำให้เกิด ADR ขาอ่อนแรงได้ไหม

ผู้ป่วยเบาหวานเริ่มรับประทานยาmetforminครั้งแรก กินยาเม็ดแรกแล้วมีอาการขา2ข้างอ่อนแรงในรุ่งเช้าวันถัดมา กินไปได้3วันจึงหยุดยาเอง แล้วไม่มีอาการขาอ่อนแรง การจัดการปัญหาโดยการเปลี่ยนเป็นยาตัวอื่นหรือลดขนาดยาmfmเหมาะสมกว่ากันคะ

[รหัสคำถาม : 593] วันที่รับคำถาม : 20 พ.ค. 67 - 20:21:35 ถามโดย : บุคคลทั่วไป
เข้าระบบเพื่อตอบคำถาม

No : 1

อาการขาอ่อนแรงที่เกิดขึ้นอย่างเฉียบพลันเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น โรคหลอดเลือดสมอง (stroke) โรคกิลแลง-บาร์เร่ (Guillain-Barré Syndrome) มีภาวะไม่สมดุลของเกลือแร่ในเลือด เช่น โซเดียม โพแทสเซียม แมกนีเซียม เป็นต้น การสัมผัสกับโลหะหนักบางชนิด เช่น สารหนู ตะกั่ว ปรอท เป็นต้น การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณที่มากเกินไปในเวลาอันรวดเร็ว รวมไปถึงผลข้างเคียงจากการใช้ยาบางชนิด เช่น ยาลดไขมันกลุ่ม statin และยากลุ่ม glucocorticoid เป็นต้น [1]
…
ทั้งนี้ยา metformin อาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดอาการขาอ่อนแรงได้ เพียงแต่ไม่ได้เกิดขึ้นบ่อย [2] โดยอาจเกิดขึ้นได้จาก 2 กรณี คือ ภาวะขาดวิตามินบี 12 จากการใช้ยา metformin ในระยะยาว โดยมักจะเกิดในกรณีที่เป็นผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีปัญหาทางโภชนาการ เช่น กินอาหารได้น้อย กินแคลเซียมไม่เพียงพอ เป็นต้น [2,3] นอกจากนี้ยังสามารถเกิดจากภาวะเลือดเป็นกรดที่มีกรดแลกติกคั่ง (lactic acidosis) ซึ่งพบได้น้อยมากเพียง 3 คนจาก 100,000 คนที่ใช้ metformin เป็นเวลาอย่างน้อย 1 ปี [3] และมีปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญได้แก่ การใช้ยา metformin ขนาดสูง มีระดับยา metformin ในเลือดมากเกินไป มีการทำงานของตับหรือไตบกพร่อง เป็นผู้สูงอายุ ดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไปหรือมีภาวะขาดออกซิเจนจากภาวะหัวใจล้มเหลว เป็นต้น [2] อย่างไรก็ตามภาวะนี้ก็อาจเกิดขึ้นได้ในผู้ที่มีการทำงานของไตปกติหรือไม่มีโรคร่วมดังกล่าว [4] ซึ่งมักมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ไม่สบายตัว ปวดกล้ามเนื้อ หายใจลำบาก ความดันต่ำ วิงเวียนศีรษะ เป็นต้น [3,5] หากมีอาการรุนแรงอาจส่งผลต่อชีวิตได้ ดังนั้นในกรณีเช่นนี้ จึงควรหยุดยา metformin และแจ้งแพทย์ให้ทราบทันที
…
แม้ว่า metformin จะทำให้เกิดอาการขาอ่อนแรงได้ แต่โอกาสที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยรายนี้มีน้อยมาก เนื่องจากเพิ่งได้รับยาไปเพียงครั้งเดียว จึงจำเป็นต้องมีข้อมูลสนับสนุนอื่นเพิ่มเติม ได้แก่ อายุ ขนาดยาที่ใช้ โรคประจำตัวอื่น ยาอื่นที่ใช้ประจำ รวมไปถึงผลตรวจการทำงานของตับและไต ดังนั้นจึงแนะนำให้ผู้ป่วยกลับไปพบแพทย์เพื่อให้ได้รับการวินิจฉัยอย่างถูกต้องเหมาะสมก่อนจะตัดสินใจเกี่ยวกับการใช้ยาเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดต่อไป

เอกสารอ้างอิง
[1]. Larson ST, Wilbur J. Muscle weakness in adults: evaluation and differential diagnosis. Am Fam Physician. 2020 Jan 15;101(2):95-108. PMID: 31939642.
[2]. Metformin. Lexi-Drugs. UpToDate Lexidrug. UpToDate Inc. https.//online.lexi.com. Acessed Jun 29, 2024.
[3]. Metformin. In: ClinicalKey [Database on internet]. Tampa (FL): 2024 Elsevier, Inc. [cited 2024 June 29]. Available from: https://www.clinicalkey.com/#!/content/drug_monograph/6-s2.0-379%23Contraindications_section-776
[4]. Omar A, Ellen R, Sorisky A. Metformin-associated lactic acidosis in a patient with normal renal function. Can J Diabetes. 2016 Aug;40(4):280-1.
[5]. Manouchehri A, Rashidian H, Zakariaei Z. Severe metabolic acidosis due to massive metformin overdose in a man: a case report. Oxf Med Case Reports. 2023 May 30;2023(5):omad049.

วันที่ตอบ : 08 ส.ค. 67 - 10:54:46




พัฒนาระบบโดย ภานุชญา มณีวรรณ ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา 90110