ยาสามัญประจำบ้าน

ยาสามัญประจำบ้านคืออะไร

"ยาสามัญประจำบ้าน" คือตัวยาที่กระทรวงสาธารณะสุขได้พิจารณาเอาไว้ว่าเป็นยาที่ประชาชนควรซื้อมา ไว้ประจำบ้านของตนเองเพื่อใช้ดูแลตัวเองจากอาการเจ็บป่วยเล็กๆ น้อยๆที่สามารถเกิดขึ้นได้ในชีวิตประจำวัน โดยยาสามัญประจำบ้านที่ถูกระบุไว้มีทั้งหมด 53 ชนิด นำมาใช้รักษาโรคสามัญได้ทั้งหมด 16 กลุ่ม

ยาสามัญประจำบ้านสังเกตอย่างไร

การสังเกตยาสามัญประจำบ้าน ให้สังเกตข้างบรรจุภัณฑ์ หากมีสัญลักษณ์คำว่า “ยาสามัญประจำ บ้าน” อยู่ในกรอบสีเขียวจะจัดเป็นยาสามัญประจำบ้าน หากไม่มีสัญลักษณ์นี้แสดงว่าไม่ใช่ยาสามัญประจำบ้าน

drug

นอกจากนี้อาจมีสัญลักษณ์คำว่า “ยาใช้ภายนอก” หรือ “ยาใช้เฉพาะที่” อยู่ในกรอบสีแดง เป็น สัญลักษณ์ที่บอกวิธีการใช้เท่านั้น หากไม่มีสัญลักษณ์กรอบสีเขียวเขียนว่ายามัญประจำบ้านแสดงว่าผลิตภัณฑ์ นั้นไม่ใช่ยาสามัญประจำบ้าน

info ยาสามัญประจำบ้าน

ตัวอย่างยาสามัญประจำบ้าน 16 กลุ่มอาการ

1. ยาแก้ปวดท้อง ท้องอืด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ ได้แก่ยาขับลม ทิงเจอร์มหาหิงคุ์ยาธาตุน้ำแดง

2. ยาแก้ท้องเสีย ได้แก่ยาแก้ท้องเสีย ผงน้ำตาลเกลือแร่

3. ยาระบาย ได้แก่ยาระบายโซเดียมคลอไรด์ ชนิดสวนทวาร ยาระบายมะขามแขก ยาระบายชนิดเหน็บ ทวารสำหรับผู้ใหญ่และสำหรับเด็ก และยาระบายแม็กนีเซียม

4. ยาถ่ายพยาธิลำไส้ ได้แก่ยาถ่ายพยาธิตัวกลมมีเบนดาโซล

5. ยาบรรเทาปวด ลดไข้ ได้แก่ พลาสเตอร์บรรเทาปวด ยาพาราเซตามอลชนิดน้ำและชนิดเม็ด 6. ยาแก้แพ้ ลดน้ำมูก ได้แก่ คลอเฟนิรามีน

7. ยาแก้ไอ ขับเสมหะ ได้แก่ แก้ไอน้ำดำ ยาแก้ไอขับเสมหะสำหรับเด็ก

8. ยาดมหรือทาแก้วิงเวียน หน้ามืด คัดจมูก ได้แก่ยาระเหยบรรเทาอาการคัดจมูกชนิดขี้ผึ้ง ยาดมแก้วิงเวียน แก้คัดจมูก แอมโมเนียชนิดดม

9. ยาแก้เมารถเมาเรือ ได้แก่ ไดเมนไฮดริเนท

10. ยาสำหรับโรคตา ได้แก่ ยาล้างตา ยาหยอดตาซัลฟาเซตาไมด์

11. ยาสำหรับโรคปากและลำคอ ได้แก่ ยาอมบรรเทาอาการเจ็บคอ ระคายคอ ยาแก้ปวดฟัน ยารักษาลิ้นเป็นฝ้า เยนเซี่ยนไวโอเลต ยากวาดคอ

12. ยาใส่แผล ล้างแผล ได้แก่ น้ำเกลือล้างแผล เอทิลแอลกอฮอล์ ไอโซโพรพิลแอลกอฮอล์ ยาใส่แผลโพวิโดนไอโอดีน ยาใส่แผลทิงเจอร์ไทเมอรอซอล ยาใส่แผลทิงเจอร์ไอโอดีน

13. ยารักษาแผลติดเชื้อ ไฟไหม้ น้ำร้อนลวก ได้แก่ ยารักษาแผลติดเชื้อซิลเวอร์ซัลฟาไดอาซีนครีม ยารักษาแผลน้ำร้อนลวกฟีนอล

14. ยาบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ แมลงสัตว์กัดต่อย ได้แก่ ยาหม่องชนิดขี้ผึ้ง

15. ยาสำหรับโรคผิวหนัง ได้แก่ ยารักษาเกลื้อน โซเดียม ไทโอซัลเฟต ยาทาแก้ผดผื่นคัน คาลาไมน์ยารักษาโรคผิวหนังเรื้อรัง ยารักษากลากเกลื้อน น้ำกัดเท้า ยารักษาหิด ขี้ผึ้งกำมะถัน ยารักษาหิดเหา เบนซิล เบนโซเอต

16. ยาบำรุงร่างกาย ได้แก่ น้ำมันตับปลาชนิดน้ำ น้ำมันตับปลาชนิดแคปซูล ยาเม็ดวิตามินรวม ยาเม็ดบำรุงโลหิต เฟอร์รัส ซัลเฟต ยาเม็ดวิตามินซี ยาเม็ดวิตามินบีรวม

สถานที่จำหน่ายยาสามัญประจำบ้าน

อ้างอิงตามพระราชบัญญัติยา พ.ศ. 2510 ยาสามัญประจำบ้านสามารถจำหน่ายได้ทุกแห่ง ได้แก่ ร้าน ขายยาแผนปัจจุบัน (ขย.1) ร้านขายยาแผนปัจจุบันเฉพาะยาบรรจุเสร็จที่ไม่ใช่ยาอันตรายหรือยาควบคุมพิเศษ (ขย.2) รวมถึงร้านชำ และร้านสะดวกซื้อ

เอกสารอ้างอิง

[1]. พระราชบัญญัติยา พ.ศ. 2510. (2510. 20 ตุลาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่มที่ 84 ตอนที่ 101 ฉบับพิเศษ, หน้า 8-9.

[2]. รู้ไว้ "ยาสามัญประจำบ้าน" ประกอบไปด้วยอะไรบ้าง [Internet]. Nrct.go.th. 2024 [cited 2024 Aug 28]. Available from: https://dric.nrct.go.th/index.php?/News/DetailKnowledge/597

[3]. สืบค้นยาสามัญประจำบ้าน [Internet]. กองยา. Available from: https://drug.fda.moph.go.th/ information-service/generic-medicines

บทความโดย

ผศ.ภญ.ฐิติมา ด้วงเงิน สาขาวิชาเภสัชกรรมคลินิก คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

--------------------------------------------------------------------------

©2025 by DICRXPSU -- This work is licensed under CC BY-NC 4.0
การนำบทความนี้ไปเผยแพร่ หรือการคัดลอกส่วนใดส่วนหนึ่งของบทความกรุณาอ้างอิงหรือขออนุญาตก่อนการเผยแพร่