ออฟฟิศซินโดรม

ออฟฟิศซินโดรม (office syndrome) คือ อาการปวดกล้ามเนื้อและเยื่อพังผืดที่เกิดจากการทำงานโดยใช้กล้ามเนื้อมัดเดิมซ้ำ ๆ เป็นระยะเวลานานอย่างต่อเนื่อง มักพบได้บ่อยในกลุ่มวัยทำงาน โดยมีสาเหตุจากหลายปัจจัย เช่น อุปกรณ์ที่ใช้ในการทำงานไม่เหมาะสมกับสรีระของร่างกาย หรือลักษณะการนั่งหลังค่อมขณะทำงาน เป็นต้น[1] ส่งผลให้เกิดการอักเสบของกล้ามเนื้อและอาการปวดทั่วร่างกายตั้งแต่ศีรษะจรดปลายเท้า โดยเฉพาะบริเวณคอ หลัง ไหล่ บ่า แขน หรือข้อมือ[2] ซึ่งอาจลุกลามจนกลายเป็นอาการปวดเรื้อรังได้หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม

การป้องกันอาการออฟฟิศซินโดรม

อาจต้องอาศัยการปรับหลายวิธีการร่วมกัน เช่น การปรับท่านั่ง ให้เหมาะสมกับสรีระ การปรับสภาพแวดล้อมในการทำงานให้เหมาะสม เช่น มีแสงสว่างเพียงพอ ลดเสียงรบกวน และรักษาอุณหภูมิห้องให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม เป็นต้น นอกจากนี้ควรกำหนดระยะเวลาในการทำงานให้เหมาะสม โดยอาจใช้หลักการทำงานต่อเนื่องเป็นเวลา 1 ชั่วโมง สลับกับการพักเพื่อยืดเส้นยืดสายเป็นเวลา 15 นาที ทั้งนี้ควรเคลื่อนไหวร่างกายและออกกำลังกายเป็นประจำ โดยเลือกกิจกรรมที่เหมาะสมกับตนเอง เช่น การวิ่ง การปั่นจักรยาน การว่ายน้ำ หรือเต้นแอโรบิคเป็นเวลาอย่างน้อย 20-30 นาทีต่อวัน เป็นต้น เพื่อเสริมสร้างสุขภาพและลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะออฟฟิศซินโดรม[3] office syndrome

ตัวอย่างท่าบริหารป้องกันอาการออฟฟิศซินโดรม[2]

- ท่าเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อลำคอส่วนหน้า: เงยศีรษะ เอียงคอไปข้างที่จะยืด 45 องศา ยืดตัวตรง ใช้มือฝั่งตรงข้ามจับศีรษะทางด้านหลังกดลงจนรู้สึกตึง ทำค้างไว้ 15 วินาทีโดยทำติดต่อกัน 5 ครั้ง และทำซ้ำแบบเดียวกันกับอีกด้านหนึ่ง

- ท่าบริหารเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการเคลื่อนไหวของข้อต่อกระดูกสันหลังส่วนอก: ยกแขนทั้งสองข้างขึ้นประสานมือไว้ที่ท้ายทอยโดยให้ฝ่ามือรองรับส่วนหลังของศีรษะ แอ่นลำตัวไปทางด้านหน้าติดต่อกันจำนวน 10 ครั้ง โดยนับเป็น 1 รอบ และทำซ้ำแบบเดียวกันทั้งหมด 3 รอบ

อย่างไรก็ตามหากสังเกตพบอาการสัญญาณอันตราย (alarm sign)[4] ร่วมด้วย เช่น ไข้ หนาวสั่น อ่อนเพลีย น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ กระดูกสันหลังผิดรูป อาการชาหรืออ่อนแรงบริเวณมือ แขน หรือขา การขับถ่ายผิดปกติ รวมไปถึงมีอาการปวดรุนแรงขึ้นอย่างต่อเนื่องและไม่สามารถบรรเทาได้ด้วยยาหรือการพักผ่อน แนะนำให้รีบไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพต่อไป ดังนั้นเพื่อป้องกันและบรรเทาอาการออฟฟิศซินโดรมควรแก้ไขที่ต้นเหตุ คือหมั่นเคลื่อนไหวร่างกาย และปรับเปลี่ยนพฤติกรรม รวมถึงสภาพแวดล้อมการทำงานให้เหมาะสมมากยิ่งขึ้น แทนการเลือกใช้ยาแก้ปวดหรือยาคลายกล้ามเนื้อเพื่อการรักษาที่ยั่งยืน และหากประเมินพบสัญญาณอันตรายควรรีบปรึกษาแพทย์ทันที

เอกสารอ้างอิง

[1] จิรภา แจ่มไพบูลย์. ออฟฟิศซินโดรม: อาการ สาเหตุ และการรักษา [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 23 ส.ค. 67]โรงพยาบาลเมดพาร์ค. 2567. เข้าถึงได้จาก : https://www.medparkhospital.com/en-US/disease-and-treatment/office-syndrome#causes.

[2] ไพฑูรย์ เบ็ญจพรเลิศ. ออฟฟิศซินโดรม โรคน่ากลัวของคนวัยทำงาน [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 29 ส.ค. 67]. เข้าถึงได้จาก: https://www.rama.mahidol.ac.th/ramachannel/article/.

[3] สมโรจน์ จิริวิภากร. การป้องกันและรักษากลุ่มอาการออฟฟิศซินโดรมของกำลังพลกองทัพอากาศแบบองค์รวม. แพทยสารทหารอากาศ. 2565;68:40-48.

[4] วันทนียา วัชรีอุดมกาล. โรคออฟฟิศซินโดรม [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 23 ส.ค. 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://thainakarin.co.th/knowledge-for-health/office-syndrome-tnh/.

บทความโดย ผศ.ภญ.ฐิติมา ด้วงเงิน สาขาวิชาเภสัชกรรมคลินิก คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ และนักศึกษาเภสัชศาสตร์

1. นาย สุภสิทธิ์ อิสระวัฒนา 6310712040

2. นาย สุวิจักขณ์ เจริญผล 6310712041

3. นางสาว อชิรญา ทวีชัย 6310712042

4. นางสาว อาพร วุ่นชุม 6310712043

5. นางสาว ญาณิศา อ่ำทิม 6310712044

6. นางสาว ณัฐวรา เงินละเอียด 6310712045

7. นาย ปิ่นพงศ์ โคหนองไฮ 6310712046